کد مطلب:7658 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

آيا در فقه شيعه و احاديث و روايات براي استخاره كردن در كارهايي كه انسان حتي در اول بعد از تحقيق و مشورت با بزرگان نسبت به آن كار مردد و سردرگم است چه حكمي بيان شده آيا استخاره جايز است؟

استخاره در لغت به معناي طلب خيرنمودن از خداوند است يعني، آن كه آدمي در هر كاري از خداوند طلب خير كند (دعا). معناي ديگر استخاره، نوعي قرعه زدن براي رفع تحير است كه البته همراه با دعا و خواست از خداوند است. اين كار ممكن است به وسيله تسبيح و يا قرآن انجام گيرد.

استخاره در موردي است كه انسان دچار ترديد شده باشد. قبل از استخاره بايد همه مقدمات و شرائط لازم را بر هر كاري فراهم ساخت از قبيل مطالعه و فكر، مشورت با اهل فن و افراد مجرب، اگر اقدامات فكري و فيزيكي ديگري از قبيل بررسي و تحقيق لازم باشد بايد به انجام رسانيد بعد از همه اينها چنانچه باز دچار ترديد است نوبت به استخاره ميرسد. ولي اگر موضوعي را عقل مورد تأكيد قرار داده و قرائن و شواهد همه به خوبي و صحت آن كار گواهي ميدهند در چنين مواردي نبايد به استخاره دست زد. ولي اگر شخصي پس از طي همه مقدمات و اصول لازم بازم در نهايت و به دور از وسوسههاي بيمورد، مردّد ماند آنگاه ميتواند اقدام به استخاره كنددر رواياتي از اهل بيت (ع) مردم ترغيب به استخاره شدهاند. استخاره در شروع هر كار و تصميم و طلب خير نمودن از خداوند، در حقيقت يك نوع دعا است كه بنده هنگام آغاز هر كاري آن را ميتواند انجام دهد. براي نمونه به روايت زير توجه كنيد: امام صادق (ع) فرمودند: زما كه تصميم براي انجام كاري گرفتي، با كسي مشورت نكن، تا اين كه با خداي خويش مشورت نمايي. پرسيدم: چگونه با پروردگار مشورت نمايم؟ فرمود: صد مرتبه ميگويي: استخير الله آن گاه با مردم مشورت نما، خداوند خير تو را بر زبان هر كسي كه بخواهد جاري خواهد ساخت،(1).

اما آنچه كه امروز به عنوان استخاره مشهور است، در حقيقت نوعي قرعه محسوب ميشود كه فرد متحير از آن بهره ميجويد. اين موضوع نيز در برخي از روايات همانند روايت جلد 91، صفحه 232 بحارالانوار به صراحت مطرح شده است. البته اين نكته را بايد ياد آور شد كه به نظر تمي علماي دين و صاحب نظران، استخاره از ادله شرعي نيست از اين رو اگر متقضاي استخاره در تضاد با يكي از احكام شرع و وظايف مكلف باشد، مسلما هيچ گونه اعتباري ندارد مانند اين كه شخصي استخاره كند كه نماز بخواند يا نه و استخاره بد بيايد و يا استخاره كند كه كار حرامي را انجام دهد و خوب بيايد. از اين رو استخاره در صورت تضاد با احكام شرعي هيچ اعتباري ندارد. در صورت متضاد نبودن نيز عمل بر طبق آن واجب نيست.

اما اين كه اگر استخاره خوب آمد يا بد، آيا نتيجه همان ميشود گفتني است كه بلي اگر استخاره با شرايط ياد شده انجام شود، خوب آمدن آن نشان دهنده اين است كه واقع آن عمل داراي مصلحت و خير و خوبي است گرچه ممكن است ظاهر آن خوش آيند ما نباشد يا برعكس مثلاً ممكن استبراي انجام مسافرتي استخاره كنيد و بد آيد و سود زياد مالي نيز نصيبتان گردد، غافل از اين كه بد آمدن استخاره به علت قضا شدن يك نماز صبح در آن سفر است كه ضررش با تمام سودهاي به دست آمده قابل جبران نيست.



















































منابع و مآخذ:

(1) بحارالانوار، ج 91، ص 253